u predmetu

DŽEVAD MAHMUTOVIĆ protiv REPUBLIKE SRPSKE
(Predmet br. CH/98/892 )

ČINJENIČNO STANJE

Podnosilac prijave, gosp. Dževad Mahmutović, je bošnjačkog porijekla i živi u Prnjavoru, Republika Srpska. Dana 17. maja 1998. supruga podnosioca prijave, gđa Bedrija Mahmutović, je preminula, a dva dana kasnije sahranjena je na Muslimanskom gradskom groblju, na kojem je porodica Mahmutović vlasnik parcele i gdje već decenijama sahranjuje svoje članove. Dana 21. oktobra 1994. Opština Prnjavor je donijela odluku kojom se stavlja van upotrebe Muslimansko gradsko groblje, te će se svi umrli Muslimani sahranjivati na "novom gradskom groblju u istočnom dijelu grada". U vrijeme kada je Dom donio svoju odluku, ovo novo groblje još uvijek nije postojalo. Dana 30. jula 1998. Opština Prnjavor je donijela rješenje kojim se podnosiocu prijave naređuje da (na svoj trošak) izvrši ekshumaciju svoje supruge i da prenese njene posmrtne ostatke na novo gradsko groblje. Podnosiocu prijave je takođe nametnuta obaveza da od Opštinske sanitarne inspekcije zatraži dozvolu za ekshumaciju svoje supruge. Prema istom rješenju, žalba se mogla podnijeti u roku od 15 dana, ali nije zadržavala izvršenje. Dana 20. avgusta 1998. podnosilac prijave je podnio Domu prijavu za privremene mjere, tražeći da se naredi trajna zabrana izvršenja rješenja Opštine Prnjavor kojim se traži od njega da ekshumira posmrtne ostatke svoje supruge iz Muslimanskog gradskog groblja i ponovo je sahrani na novom gradskom groblju. Podnosilac prijave se žalio da naredba da izvrši ekshumaciju svoje supruge predstavlja diskriminaciju protiv njega u uživanju prava na slobodu vjeroispovijesti na osnovu njegovog vjerskog i nacionalnog porijekla.

NALAZI DOMA

Diskriminacija

Dom je odlučio da razmatra predmet prema članu II(2)(b) Sporazuma, tj. zabrani diskriminacije, u odnosu na pravo na privatan i porodični život i pravo na slobodu vjeroispovijesti, kako se predviđa članovima 8 i 9 Konvencije.

U pogledu člana 8 Konvencije, Dom je naveo da je to što su vlasti naredile ekshumaciju supruge podnosioca prijave sa porodične parcele bilo tako blisko povezano sa privatnim i porodičnim životom podnosioca prijave da je spadalo u opseg člana 8.

U pogledu člana 9 Konvencije, Dom je zapazio da je supruga podnosioca prijave bila sahranjena na Muslimanskom groblju u skladu sa muslimanskim vjerskim običajima i propisima. Stoga je Dom smatrao da takva sahrana spada u opseg člana 9, u onoj mjeri u kojoj se odnosi na slobodu vjeroispovijesti, uključujući osobito slobodu ispoljavanja svoje vjere vršenjem vjerskih dužnosti i obreda.

U odnosu na odluku opštine od 21. oktobra 1994. o zatvaranju Muslimanskog gradskog groblja, Dom je naveo da, iako je ona donijeta prije stupanja na snagu Daytonskog mirovnog sporazuma, ona je ostala na snazi i nakon toga datuma, pa je stoga uticala na prava podnosioca prijave, pošto je tvorila pravnu osnovu za rješenje od 30. jula 1998., kojim se naređuje ekshumacija supruge podnosioca prijave. Osim toga, Dom je istu odluku smatrao diskriminacijskom jer se odnosila samo na Muslimansko groblje, a nije naveden nijedan razlog za zatvaranje groblja. Dom je takođe zapazio da ni tužena Strana nije mogla da ukaže na razloge za donošenje te odluke.

Dom je zapazio da tužena Strana nije navela nikakav razlog zbog kojega bi se od podnosioca prijave trebalo zatražiti da ekshumira svoju suprugu osim činjenice da je groblje zatvoreno. Dom je zaključio da je kontinuirana zatvorenost groblja, prema Odluci koja je donesena radi sprovođenja politike etničkog čišćenja, predstavljala različito postupanje prema Muslimanima, te se ne može smatrati da je bila u službi legitimnog cilja. Stoga je Dom ustanovio diskriminaciju prema podnosiocu prijave u uživanju njegovog prava na privatan i porodični život prema članu 8 Konvencije i njegovog prava na slobodu vjeroispovijesti koje je sadržano u članu 9.

PRAVNI LIJEKOVI

Dom je naredio Republici Srpskoj da se uzdrži od bilo kakvih koraka za uklanjanje posmrtnih ostataka supruge podnosioca prijave sa mjesta na kojem su sada sahranjeni. Dom je takođe naredio Republici Srpskoj da podnosiocu prijave, u roku od tri mjeseca od ove odluke, isplati 1.000 KM kao nadoknadu za nematerijalne štete.

Gosp. Manfred Nowak priložio je Mišljenje o slaganju sa odlukom.